मध्यपहाडी लोकमार्गः काम सुस्त, क्षति धेरै

सुस्त गतिमा निर्माण भइरहेको राष्ट्रिय गौरवको योजना पुष्पलाल मध्यपहाडी लोकमार्ग निर्माणको क्रममा सिन्धुपाल्चोकको चौतारा साँगाचोकगढी नगरपालिका १४ मा निकै क्षती पुर्‍याएको छ । सडक निर्माण गर्दा खसेको माटोले सयौँ रोपनी खेती योग्य जमिन पुरिएको छ भने केही बस्ती पहिरोको उच्च जोखिममा परेका हुन् ।

राष्ट्रिय गौरवको योजना पुष्पलाल मध्यपहाडी लोकमार्ग निकै सुस्त रुपमा भइरहेको छ ।  गत चैतमा नै निर्माण गरिसक्ने गरि चार वर्ष अघि निर्माण शुरु गरिएको सो लोकमार्गको अझै ट्रयाक समेत खुलिसकेको छैन । सिन्धुपाल्चोकको चौतारा साँगाचोकगढी नगरपालिकाको क्षेत्रमा कुल १२ किलोमिटर सडक निर्माण गरिसक्नुपर्नेमा करिब १ किलोमिटर ट्रयाक खोल्नै बाँकी छ भने करिब ४ किलोमिटर ग्राभेल गर्न बाँकी छ । अन्य स्थानमा भने ग्राभेल मात्रै भएको छ । ‘तोकिएकै समयमा काम सम्पन्न भएमा राज्यको खर्च पनि घट्ने र जनताले पनि समयमै सुविधा पाउने थिए ।’ स्थानीय राजेन्द्र बस्नेतले बताए ।रोपाई गरेपछि सडक खन्दाको माटोले पुरिएको खेत ।
लोकमार्ग निर्माणकै क्रममा खनिएको माटो जथाभावी मिल्काउँदा चौतारा साँगाचोकगढी १४ मा मात्रै २०० रोपनी भन्दा बढी खेतीयोग्य जमिन मासिएको छ । केही जमिन कटान गरेर बाटो विस्तार गरिएकोमा उनीहरूले मुआब्जा पाएको भएपनि माटो फाल्दा पुरीएको खेतबारीको कुने कुनै मुल्याङ्कन गरिएको छैन । खेती किसानी गरेर आएको उब्जनीले परिवार पालिरहेका किसानहरू अहिले कसरी लालाबाला पाल्ने भन्ने तनावमा छन् । आफ्नो परिवार पाल्ने खेत माटोले पुरिएपछि स्थानीय पुर्ण बहादुर माझी अहिले सोही सडक निर्माण मजदुरको रुपमा काम गर्न थालेका छन् । ‘त्यही खेतको उब्जनीले जसोतसो खान चाँही पुग्थ्यो’, उनले खुल्लापानासँग भने —‘अब त मजदुरी गर्नुको विकल्प रहेन ।’ लोकमार्गको काम पनि सकिएपछि कहाँ गएर परिवार पाल्ने भन्ने उना चिन्ता छ ।रोपाई गरेपछि सडक खन्दाको माटोले पुरिएको खेत ।
लोकमार्ग निर्माणको क्रममा माटो बस्तीतिर फाल्दा ७ घर माझी परिवार विस्थापित नै भएका छन् भने निर्माणको क्रममा पुरिएर बाँकी रहेको केही जग्गामा भएपनि धान खेती गरेकामा सो खेतमा पनि लेदो सहितको भलको कारण रोपेको धान पनि पुरीयएको छ । फलेको मकै घरसम्म ल्याउने बाटो समेत नुहँदा उनीहरुले जेनतेन मकै त भित्राए, तर धान भने अब भित्राउन पाउने छैनन् । ठेकेदारले काम सकिएपछि खेत सम्माइदिने भनेपनि ढुङ्गा मिसिएको नयाँ माटोमा उब्जनी हुन गाह्रो छ । सडक निर्माण गर्दा गरिएको लापरबाहीको कारण यस्तो अवस्था आएको चौतारा साँगाचोकगढी नगरपालिका १४ का वडाध्यक्ष उद्धव नेपालले बताए ।यो पहिरोले तिनआलेको ७ घर रहेको माझी बस्ती जोखीममा रहेको छ ।
लामा, डाँफे, गोल्डेनगुड शेर्पा जेभीले साँढे चार वर्षदेखि निर्माण गरिरहेको लोकमार्गको नयाँ ट्रयाक खोल्दा झरेको माटोका कारण प्रभावितहरुको खाद्य सुरक्षाको जिम्मेवारी सम्बन्धीत पक्षले लिदैं विस्थापीतभएका परिवारको स्थानान्तरणका लागि समेत सबै पक्षको सहयोग आवश्यक देखिएको छ ।